Meteorlar, Güneş’in yörüngesinde dönen ufak yıkıntı parçalarıdır. Dünya atmosferine girdiklerinde yanarlar ve gökyüzünde bir fer çizgisi oluştururlar. Bu fer çizgisine meteor denir.
Meteoritler çoğu zaman kayadan yahut metalden doğar. Boyutları bir kum tanesinden ufak bir otomobile kadar değişmiş olur. Bir çok meteorit, Dünya atmosferinde tamamen yanacak kadar küçüktür. Sadece, daha büyük meteoritler atmosferdeki yolculuğu atlatabilir ve yere ulaşabilir. Bu daha büyük meteoritlere meteorit denir.
Meteor yağmurları, Dünya bir meteoroid akıntısının içerisinden geçtiğinde meydana gelir. Bir meteor yağmurundaki meteoroidler aynı kuyruklu yıldızın parçalarıdır. Kuyruklu yıldızın yörüngesi onu Güneş’e yaklaştırdığında, kuyruklu yıldızın buzu erir ve toz ve döküntü bırakır. Bu döküntü sonrasında kuyruklu yıldızla beraber Güneş’in çevresinde basar. Dünya bu döküntünün içerisinden geçtiğinde, döküntü Dünya’nın atmosferine çarpar ve bir meteor yağmuru yaratır.
Birçok değişik meteor yağmuru türü vardır. Her meteor yağmuru, meteorların geldiği takımyıldıza nazaran adlandırılır. Sözgelişi, Leonids meteor yağmuru Leo takımyıldızından geliyor şeklinde görünür.
Bir meteor yağmurunu görmenin en iyi tarihi gecedir. Sema karanlık olduğunda meteorları görmek daha kolaydır. Kent ışıklarından uzak, karanlık bir bölgedeyseniz daha çok meteor görebilirsiniz.
Meteor yağmurları güzel ve hayranlık uyandırıcı bir görüntüdür. Uzayın enginliğini ve güneş sistemimizin güzelliğini hatırlatır.
| Hususiyet | Meteor | Meteor Yağmuru | Göktaşı | Astronomi | Feza |
|---|---|---|---|---|---|
| Tarif | Meteor, Dünya atmosferine giren ve yanan ufak bir kaya yahut metal parçasıdır. | Meteor yağmuru, oldukça sayıda meteorun aynı anda gökyüzünden düşüyormuş şeklinde görünmüş olduğu bir süre dilimidir. | Meteor, Dünya atmosferinden geçerek yere düşen meteordur. | Yıldızlar, gezegenler, kuyrukluyıldızlar ve asteroitler de dahil olmak suretiyle uzaydaki nesnelerin incelenmesi. | Dünya atmosferinin ötesindeki evrenin uçsuz bucaksız alanı. |
| Örnekler | Perseid meteor yağmuru, Leonid meteor yağmuru, Geminid meteor yağmuru | Quadrantids meteor yağmuru, Lyrid meteor yağmuru, Eta Aquarids meteor yağmuru | Murchison meteoriti, Allende meteoriti, Gibeon meteoriti | Hubble Feza Teleskobu, James Webb Feza Teleskobu, Internasyonal Feza İstasyonu | Samanyolu galaksisi, Andromeda galaksisi, Güneş sistemi |
| Sahneler |  |
 |
 |
 |
 |
| İlgili Mevzular | Asteroit, Kuyrukluyıldız, Feza çöpü, Feza kayası | Dünya, Ay, Güneş Sistemi, Kainat | Gezegen bilimi, Yerbilim, Çarpma krateri | Kozmoloji, Astrofizik, Astrobiyoloji | Kozmik genişleme, Kara delikler, Karanlık madde |
II. Göktaşı
Bir meteoroid, Güneş’in yörüngesinde dönen ufak bir kaya yahut metal parçasıdır. Bir meteoroid Dünya atmosferine girdiğinde, havanın niçin olduğu sürtünme sebebiyle yanmaya adım atar. Bu yanma dönemi, bir meteor olarak gördüğümüz şeydir. Bir meteoroid atmosferdeki yolculuğunu atlatır ve yere çarparsa, buna meteorit denir.
Meteoritler, küçük toz taneciklerinden bir ev kadar büyük nesnelere kadar her biçim ve boyutta olabilir. Bir çok meteorit atmosferde tamamen yanacak kadar küçüktür, sadece birtakım daha büyük nesneler hayatta kalabilir ve yere ulaşabilir.
Meteoritler güneş sistemimizde sıkça görülen bir vakadır. Devamlı olarak Dünya’yı ve öteki gezegenleri bombalarlar, sadece bir çok küçüktür ve herhangi bir hasara yol açmadan ilkin yanarlar. Sadece daha büyük meteoritler Dünya’daki hayat için tehdit oluşturabilir. 1908’de büyük bir meteor, Sibirya’nın Tunguska bölgesinde patladı ve 800 mil karelik bir alandaki ağaçları yerle bir eden çok önemli bir patlamaya niçin oldu.
Meteoritler hem de kıymetli malzemelerin de deposudur. Demir, nikel ve kobalt şeklinde aletler ve öteki mamüller yapmak için kullanılabilen metaller ihtiva ederler.
III. Göktaşı
Bir meteoroid, uzayda yolculuk eden ufak bir kaya yahut metal parçasıdır. Bir meteoroid Dünya atmosferine girdiğinde, havanın niçin olduğu sürtünme sebebiyle yanmaya adım atar. Bu yanma dönemi, bir meteor olarak gördüğümüz şeydir. Bir meteoroid Dünya atmosferindeki yolculuğunu atlatır ve yere çarparsa, buna meteorit denir.
Meteoritler kuyrukluyıldızlar, asteroitler ve ay şeklinde muhtelif kaynaklardan gelir. Bir çok meteorit oldukça küçüktür ve yalnızca birkaç cm çapındadır. Sadece birtakım meteoritler oldukça daha büyük olabilir ve hatta bazılarının yere çarptığında hasara yol açmış olduğu tanınmaktadır.
Meteoritler astronomi çalışmasının mühim bir parçasıdır. Güneş sisteminin bileşimi ve Dünya’nın zamanı ile alakalı informasyon sağlayabilirler. Ek olarak Dünya yüzeyindeki etkilerin incelenmesinde de kullanılabilirler.
IV. Meteor Yağmuru Türleri
Meteor yağmurları, bunlardan görevli olan kuyrukluyıldıza nazaran sınıflandırılır. Kuyrukluyıldızın Güneş etrafındaki yörüngesi, meteor yağmurunun hangi yılda gerçekleşeceğini belirler. Sözgelişi, Leonid meteor yağmuru Kasım ayında gerçekleşir şundan dolayı buna yol açan kuyrukluyıldız, 55P/Tempel-Tuttle, Kasım ayında Güneş’e en yakın konumdadır.
Meteor yağmurları, onlardan görevli olan meteoroid türüne nazaran de sınıflandırılır. En yaygın meteoroid türü kayalık bir parçadır, sadece birtakım meteoroidler metalik yahut buzlu meteoroidlerden oluşur. Bir meteoroid yağmurundan görevli olan meteoroid türü, meteorların rengini belirler. Kayalık meteoroidler beyaz yahut sarı meteorlar üretirken, metalik meteoroidler mavi yahut yeşil meteorlar üretir. Buzlu meteoroidler kırmızı yahut turuncu meteorlar üretir.
Birçok değişik meteor yağmuru türü vardır sadece en ünlülerinden bazıları şunlardır:
- Kasım ayında gerçekleştirilen ve saatte yaklaşık meteor üreten Leonid meteor yağmuru.
- Aralık ayında gerçekleştirilen ve saatte 120’ye kadar meteor üreten Geminid meteor yağmuru.
- Ağustos ayında gerçekleştirilen ve saatte yaklaşık meteor üreten Perseid meteor yağmuru.
V. Meteor Yağmurunu Iyi mi Görebilirsiniz
Meteor yağmurları güzel ve hayranlık uyandırıcı bir görüntüdür, sadece görülmesi zor olabilir. İşte bir meteor yağmuru görme şansınızı çoğaltmak için birkaç ipucu:
- Kent ışıklarından uzak, karanlık ve aleni bir sema bulun.
- Sırt üzeri uzanın ve yukarı bakın.
- Gözlerinizin karanlığa alışmasına izin verin.
- Sabırlı olun! Meteor yağmurları saatlerce sürebilir, bundan dolayı derhal bir şey göremezseniz pes etmeyin.
Şanslıysanız, bir yahut iki kayan star görebilirsiniz. Fakat göremeseniz bile, bir meteor yağmurunu seyretme deneyimi hiç unutamayacağınız bir deneyimdir.
VI. Meteor Yağmurları
Meteor yağmurları yüzyıllardır gözlemleniyor ve tarihleri büyüleyici hikayeler ve efsanelerle dolu. Meteor yağmurlarının en erken kaydedilen gözlemlerinden bazıları, iyi talih yahut fena talih alametleri olduğuna inanılan antik Çin’e kadar uzanıyor. Öteki kültürlerde, meteor yağmurlarının tanrıların gözyaşları yahut ölülerin ruhları tarafınca meydana geldiği düşünülüyordu.
Orta Yüzyıl’da, meteor yağmurları çoğunlukla dini vakalarla ilişkilendirilirdi. Sözgelişi, her Kasım ayında gerçekleşen Leonid meteor yağmurunun, 10 Ağustos 258’de şehit edilen St. Lawrence’ın gözyaşlarından kaynaklandığı söylenirdi.
19. yüzyılda bilim adamları meteor yağmurlarını daha yakından incelemeye başladılar. Meteor yağmurlarının, Güneş’in yörüngesinde dönen kuyrukluyıldızların ve asteroitlerin enkazlarından kaynaklandığını keşfettiler. Bu nesneler Dünya’nın atmosferine girdiğinde yanar ve meteor olarak gördüğümüz fer çizgilerini oluştururlar.
Günümüzde meteor yağmurları astronomlar için hala popüler bir emek verme mevzusudur. Güneş sisteminin zamanı ve kuyrukluyıldızların ve asteroitlerin oluşumu ile alakalı daha çok informasyon edinmek için kullanılırlar. Ek olarak Dünya atmosferini ve feza çöpleriyle etkileşimini incelemek için de kullanılırlar.
Meteor yağmurları güzel ve büyüleyici bir tabiat vakasıdır. Evrenin enginliğini ve her şeyin birbirine bağlılığını hatırlatır.
VII. Meteor Yağmurlarının Bilimi
Meteor yağmurları, yüzyıllardır bilim adamları tarafınca incelenen büyüleyici bir fenomendir. Meteor yağmurlarının iyi mi oluştuğuna dair birçok değişik kuram vardır, sadece en yaygın kabul kabul eden kuram, bunların kuyruklu yıldızların geride bıraktığı enkazdan kaynaklandığıdır. Bir kuyruklu star Güneş’e yaklaştığında, buzlu yüzeyi buharlaşmaya adım atar ve uzaya toz ve yıkıntı bırakır. Bu yıkıntı sonrasında Dünya’nın her sene içerisinden geçmiş olduğu bir araç-gereç izi oluşturur. Dünya bu enkazla karşılaştığında, parçacıklar Dünya’nın atmosferiyle çarpışır ve yanar ve meteor olarak gördüğümüz fer çizgilerini oluşturur.
Meteor yağmurlarının sıklığı ve yoğunluğu, bunlardan görevli kuyrukluyıldıza bağlı olarak değişmiş olur. Birtakım meteor yağmurları her sene gerçekleşirken, ötekiler yalnızca birkaç on yılda yahut yüzyılda bir gerçekleşir. En meşhur meteor yağmuru, her Kasım ayında gerçekleşen Leonid’lerdir. Leonid’ler, Güneş’in çevresinde her 33 yılda bir dönen Tempel-Tuttle Kuyrukluyıldızı’nın geride bıraktığı enkazdan oluşur. Leonid’ler, herhangi bir meteor yağmurunun en parlak ve en olağanüstü meteorlarından kimilerini üretmeleriyle bilinir.
Meteor yağmurları güzel ve hayranlık uyandırıcı sahneler olup, uzayın enginliğini ve evrendeki yerimizin önemini hatırlatır.
Meteor Yağmurlarının Tehlikeleri
Meteor yağmurları çoğu zaman zararsızdır, sadece bunlarla ilişkili birtakım riskler vardır. En tehlikeli meteor yağmuru türü, yere çarptığında hasara neden olabilen oldukça parlak bir meteor olan ateş topudur. Ateş topları nadirdir, sadece bazen meydana gelirler. 2013 senesinde, Rusya’nın Çelyabinsk kenti üstünde Dünya atmosferine giren bir ateş topu yaygın hasara yol açtı. Ateş topu havada patladı ve pencereleri parçalayan ve 1.500’den fazla kişiyi yaralayan şok dalgaları gönderdi.
Meteor yağmurlarıyla ilişkili bir öteki vehamet de meteorların yere çarpma riskidir. Meteorlar, asteroitlerden yahut kuyruklu yıldızlardan fırlatılan kaya yahut metal parçalarıdır. Bir meteor Dünya atmosferine girdiğinde ısınır ve parlar. Bir meteor yeterince büyükse atmosferdeki yolculuğunu atlatabilir ve yere çarpabilir. Meteorlar bir binaya yahut bir kişiye çarparsa hasara yol açabilir. 2016 senesinde Mısır’ın Nakhla nahiyesine düşen bir meteor bir arabayı parçaladı ve birkaç kişiyi yaraladı.
Bir meteorit tarafınca faydalanma yahut ölme riski oldukça düşüktür. Sadece, kendinizi korumak için önlemler alabilmeniz adına meteor yağmurlarının tehlikelerinin bilincinde olmak önemlidir.
İşte gök taşı yağmuru esnasında güvende kalmak için birtakım ipuçları:
- Yağmurun en yoğun olduğu saatlerde içeride kalınca.
- Şayet aleni havadaysanız, meteorlara direkt bakmaktan kaçının.
- Şayet bir ateş topu görürseniz derhal siper alın.
- Bir meteorit bulursanız, ona dokunmayın. Mahalli yetkililerle iletişime geçin.
En Oldukca Sorulan Sorular
S: Meteoroid nelerdir?
A: Meteoroid, Güneş’in yörüngesinde dönen ufak bir kaya yahut metal parçasıdır.
S: Meteor nelerdir?
A: Meteor, Dünya atmosferine giren ve yanan bir meteoroiddir.
S: Meteor yağmuru nelerdir?
A: Meteor yağmuru, gökyüzünde aynı anda oldukça sayıda meteorun görüldüğü süre dilimine denir.
S: Meteor yağmurları iyi mi doğar?
A: Meteor yağmurları, Dünya’nın bir kuyrukluyıldızın enkazından geçmesiyle doğar.
S: Meteor yağmurunu iyi mi görebilirim?
A: Bir meteor yağmurunu görmenin en iyi yolu, kent ışıklarından uzak, karanlık ve aleni bir sema bulmaktır.
S: Meteor yağmurlarının tehlikeleri nedir?
Bir meteorun çarpması ihtimali oldukça düşüktür. Sadece, meteorlar tarafınca vurulan yahut ölen birkaç birey olayı olmuştur.
S: Meteor yağmurlarının geleceği nelerdir?
Meteor yağmurlarının geleceği belirsizdir. Birtakım bilim adamları Dünya atmosferi kalınlaştıkça meteor yağmurlarının sayısının azalacağına inanıyor. Öteki bilim adamları kuyrukluyıldızlar daha etken hale geldikçe meteor yağmurlarının sayısının artacağına inanıyor.
S: Meteoroid nelerdir?
A: Meteoroid, Güneş’in yörüngesinde dönen ufak bir kaya yahut metal parçasıdır.
S: Meteor nelerdir?
A: Meteor, Dünya atmosferine giren ve yanan bir meteoroiddir.
S: Meteor yağmuru nelerdir?
A: Meteor yağmuru, gökyüzünde oldukça sayıda meteorun görülebildiği bir süre dilimidir.
0 Yorum